ارتودنسی دندان | چه کسانی نیاز به ارتودنسی دارند؟ | سن مناسب ارتودنسی

ارتودنسی دندان

احتمالاً در بین اصطلاحات مربوط به دندانپزشکی واژه ای به نام ارتودنسی را شنیده اید ولی بسیاری از افراد درباره این واژه اطلاعات درست و کاملی ندارد و تصورات مختلفی درباره ارتودنسی دارند و تصاویر مختلفی از این واژه در ذهن خود ثبت کرده اند.

در کل سرانه مراجعه ما به دندانپزشک ها بسیار پایین می باشد و به همین دلیل وقتی به آنها مراجعه می کنیم که بیماری در مراحل پیشرفته است و طبیعتاً هزینه‌های زیادی را برای درمان آن بپردازیم اما اگر اطلاعات ما نسبت به شاخه های دندانپزشکی و مشکلات مربوط به آن افزایش پیدا کند میتوانیم برای سلامتی دهان و دندان خود تصمیمات بهتری بگیریم.

بدیهی است که به اطلاعات راجع به هر تخصص و موضوعی در این حد اطلاعات عمومی می‌توانند برای ما مفید باشد و در مواقع نیاز به ما کمک کند تصمیمات بهتری را برای سلامتی بدنمان بگیریم.

ما در این مقاله سعی می کنیم اطلاعات جامعی را در رابطه با ارتودنسی به شما ارائه دهیم تا هرچه بیشتر با آن آشنا شوید و نسبت به درستی پیدا کنید و همچنین اگر کسی از شما درباره آن سوال کرد بتوانید جواب درستی به او بدهید.

واژه ارتودنسی در کلمه به معنای ردیف کردن دندانها می باشد و این شاخه همانطور که از اسمش پیداست به تصحیح شکل و موقعیت دندان‌ها و فک می پردازد که این ناهنجاری ها می تواند دلایل مختلفی داشته باشد مثلاً می تواند به دلیل کوچک بودن فک بیمار محیط برای جا شدن دندان ها کم باشد و فرمودند آنها حالت بدی به خود می گیرد و یا ممکن است خود دندان ها به دلایل مختلف کج باشند که ارتودنسی به تصحیح این اختلالات می پردازد.

این ناهماهنگی در شکل دندان ها می تواند معضلات زیادی را ایجاد کند مثلاً در هنگام جویدن موجب اختلال در عمل جویدن شود و یا دندان ها به خوبی روی هم جفت نشوند و یا در هنگام مسواک زدن به دلیل فاصله زیاد و یا روی هم افتادگی دندان ها عمل تمیز کردن دندانها به خوبی انجام نگیرد.

به شخصی که این عمل را انجام می‌دهد ارتودنتیست می گویند که این شخص پس از گذراندن دوره دندانپزشکی عمومی یک دوره ۲ الی ۴ ساله را می گذراند تا بتواند جراحی ارتودنسی را انجام دهد و می توان گفت که فیلم جراحی ناهماهنگی‌ های دندان ها و فک می باشد.

 

چه کسانی نیاز به ارتودنسی دارند؟

طبیعتاً برای مشخص شدن یک وضعیت نرمال برای فک و دندان استانداردهای وجود دارد که شما باید گرفتن آنها می توانید وضعیت فک به دندان های خود را بررسی کنید همان کاری که در مراجعه به ارتودنتیست برای شما انجام می دهد و ممکن است این اصلاحات برای شما نا آشنا باشد.

مواردی که می‌تواند مشخص کند شما نیاز به ارتودنسی دارید یا نه در قسمت پایین نام برده شده است و همچنین توضیح در مورد آن ارائه شده که می‌توانیم با هم ببینیم.

 

خط میانی نابجا

دندان‌های فک پایین و دندان‌های فک بالا زمانی که روی هم قرار می گیرند هر کدام یک خط در قسمت جلو دارند که به آن خط میانی گفته می شود و در صورتی که این خط میانی در دندان های بالا و دندان‌ های فک پایین با هم متقارن باشند یکی از عواملی است که بیان می کند شما به ارتودنسی نیاز دارید.

 

فاصله

اگر مشاهده شود که دندان های شما فاصله زیادی از هم دارند که می تواند به دلیل کوچک بودن دندان ها و یا بزرگ بودن اندازه فک این اتفاق بیفتد شما نیازمند انجام ارتودنسی خواهید بود.

 

ازدحام

اگر دندان های شما به صورت شلوغ بر روی هم افتاده باشد باید نسبت به دندان های خود اقدام کنند.

 

اوربایت یا دیپ بایت

در این حالت بیماران  دندان های فک بالای شان جلو تر از حالت عادی می باشد که با انجام ارتودنسی می‌توانند آن را درمان کنند.

 

کراس بایت

این حالتی است که در آن دندان های فک پایینی یک یا چند آنها باشد در هنگام بسته شدن دهان در بخش داخلی دندان های فک بالا قرار بگیرند که این حالت نیز نیاز به ارتودنسی دارد.

 

اپن بایت

در این حالت دندان های بخش جلویی همپوشانی کافی را ندارند در هنگام بسته بودن فضای میان دندان‌های فک پایین و فک بالا در قسمت جلو ایجاد می شود که نیازمند انجام عمل ارتودنسی است.

 

آندر بایت

در این حالت دندان‌های فک پایین در هنگام جویدن از دندانهای فک بالا جلوتر هستند که یکی از حالتی است که باید مورد ارتودنسی قرار بگیرد تا اصلاح شود.

استراتژی درمان

وقتی شما به یک پزشک ارتودنتیست مراجعه می کنید او با معاینه کامل بالینی فک و دندان شما مشخص می کند که آیا شما نیازمند انجام عمل ارتودنسی هستید یا خیر و در صورت مشخص شدن نیاز شما به انجام عمل ارتودنسی پزشک متناسب با یک سری از عوامل استراتژی درمان شما را مشخص می کند و درمان مناسب و شکل درمان مناسب را برای شما پیشنهاد میکند که عوامل تاثیر گذار روی این استراتژی به شرح زیر می باشد:

• تاریخچه کامل پزشکی و دندانپزشکی که می تواند بسیار مهم باشد و پزشک باید بداند که سابقه پزشکی و دندان پزشکی مرتبط با ارتودنسی را دارید یا خیر
• معاینه بالینی که وضعیت دندانها و سلامت فکر شما را مشخص می کند و حائز اهمیت است
• قالب گیری از دندان وضعیت دقیق قرار گیری دندان های شما را مشخص می کند و دید بهتری به پزشک می دهد
• عکس های رادیو گرافی مشخصات بیشتری در رابطه با دندان آسیب دیده و حالت ریشه های دندان به پزشک می دهد

 

انواع ارتودنسی

ارتودنتیست معالجه شما با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد و نتیجه گیری که از معاینات شما به دست آورد ممکن است از وسایل مختلفی به شکل ثابت و متحرک برای درمان استفاده کنند از این لوازم برای فرم دهی بهتر به دندان‌ها و فک و همچنین تقویت ماهیچه های فک شما انجام می شود.

تمامی این ابزارها با وارد کردن فشار مشخص و اندازه گیری شده و به دندان‌ها و فک شما  کمک می‌کنند تا این مجموعه به حالت درست خود بازگردد و ممکن است پزشک معالج شما روش های مختلف از ارتودنسی را برایتان تجویز کند که این روش ها عبارتند از:

• ارتودنسی ثابت
• ارتودنسی متحرک
• ارتودنسی دیمون
• ارتودنسی نامرئی
• ارتودنسی لینگوال
• ارتودنسی فانکشنال

که متناسب با شرایط پزشکی بیمار و نظر شخصی خود بیمار این روش انتخاب می شود.

 

ارتودنسی ثابت

معمولاً ارتودنسی به صورت ثابت انجام میشوند که در این روش از ابزار های مانند نوار سیم و براکت استفاده می‌شود که با استفاده از آنها دندان ها در موقعیت مناسب کشیده شده و فیکس می‌شوند و برای مدتی بر روی دندان باقی می ماند.

 

بریس

باند ها یا نوارها در اطراف دندان ها ثابت می شوند و به عنوان تکیه گاهی برای دستگاه استفاده می شوند و براکت ها نیز اغلب بر روی دندان قرار می گیرند.

پس از آن سیم قوس دار از شیار های براکت ها عبور کرده و به باند متصل می شود و یک ارتودنتیست از طریق سفت کردن سیم قوس دار در دندان ها تنش ایجاد می کند که با استفاده از این تنش او به تدریج دندان ها را به سمت هدف از پیش تعیین شده هدایت می کند.

در واقع دستکاری و تنظیم بریس به طور معمول ماهانه انجام می شود و نتایج مورد نظر اغلب در ظرف چند ماه تا چند سال به دست می آید و باید صبور بود.

البته امروزه وسایل ارتودنسی کوچکتر و سبک تر از گذشته هستند که این برای بیماران مفید است زیرا فلزات کمتر و سبک تری در ساختمان آن ها بکار رفته همچنین برای خوشایند بچه ها از رنگ های شاد و روشن استفاده می شود.

ارتودنسی متحرک

ارتودنسی های متحرک میز سیستم شبیه به ارتودنسی ثابت استفاده می کنند برای تغییر شکل فک و دندان های بیمار با این تفاوت که ارتودنسی های متحرک دارای شکل متفاوتی هستند و بیمار می تواند آنها را در مواقعی مثل غذا خوردن از دهان خارج کند و مجدداً آن را به جای خود بازگرداند که در اختلالات با درجات ضعیف تر از این نوع ارتودنسی استفاده می‌شود.

 

ارتودنسی دیمون

این نوع ارتودنسی شبیه به نوع ثابت است با این 6تفاوت که در این روش از  براکت های دیمون استفاده می شود که این براکت دارای قابلیت کشسانی می باشد و به این شکل است که همراه با حرکت دندان های بیمار به سمت عقب آنها  نیز به سمت عقب حرکت می کنند و فشار ملایم تری به دندان‌ها وارد می کنند.

این حالت باعث می شود که بیمار درد کمتری را حس کنند و یک فشار ملایم و به اندازه به دندان وارد شود که موجب رضایت بیمار می شود و تحقیقات نشان داده که نسبت ارتودنسی ثابت با براکت های معمولی نتیجه بخشی بیشتر و بهتری دارد ضمن اینکه براکت دیمون دارای ظاهر بهتر و زیباتری نیز می‌باشد که در رضایت بیمار از نوع درمان تاثیر گذار است.

 

ارتودنسی نامرئی

نوع دیگری از ارتودنسی ها که به ظاهر جذاب و جالبی دارد که به صورت یک قاب پلاستیکی و شفاف بر روی دندان بیمار قرار می گیرند و شکل این قالب ها را از شکل دندانهای خود بیمار اخذ می کنند و این قالب ها باید هر دو هفته یکبار تعویض شوند و متناسب با شکل جدید دندانهای بیمار قالب جدیدی برای ویز تجویز شود.

 

ارتودنسی لینگوال

این نوع متفاوتی از ارتودنسی ثابت میباشد که در آن براکت ها و سیم ها و پوشش های پلاستیکی در قسمت پشت دندان و در سمت زبان قرار می گیرند که برای دیگران دیده خاصی ندارد و باید متناسب با مشکل بیمار اگر نیاز است تجویز شود.

 

ارتودنسی فانکشنال

کار برد ارتودنسی فانکشنال به طور معمول برای بیمارانی است که فک بالای آنها جلو آمده و فک پایین آنها عقب رفته است و حالت خاصی دارد که  این روش از ارتودنسی هم توسط پلاک های متحرک فانکشنال انجام می شود و هم توسط دستگاه های ثابت فانکشنال.

وظیفه ارتودنسی

تغییر موقعیت دندان‌ها و فک برای بهتر شدن چیدمان دندان ها و همچنین اصلاح نقایص فک و دندان که شامل اعمال مختلفی می شود وظیفه اصلی شاخه ارتودنسی در دندانپزشکی می باشد.

این عمل می تواند کاربردهای بسیار زیادی داشته باشد زیرا این تغییر نسبتاً قابل توجه است در چهره و می تواند به بهتر شدن اعتماد به نفس فرد کمک کند همچنین داشتن ظاهری آراسته و دندان های مرتب می تواند در ارتباطات اجتماعی فرد نقش بسزایی داشته باشد و در مواردی که به دلیل اختلالات شکل دندان ها دچار مشکل در اعمالی مانند جویدن و بلع هستند انجام عمل ارتودنسی می تواند به بهتر شدن کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

امروزه با استفاده از تکنولوژی های جدید و گسترده ای که در علم ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرد می‌توان نواقص مربوط به شکل و حالت فک و دندان را به راحتی و با روش‌های ساده و به روز مورد درمان قرار داد.

در صورتی که دندان های فک پایین  بیمار عقب تر از حد معمول باشد دندان های فک بالا رشد نامتعارفی پیدا می کنند که طبیعتا در این صورت گذشته از ظاهر نا زیبا عملکرد دندان ها نیز با مشکل مواجه می شود و  جلو بودن فک پایین که در این حالت دندان های فک پایین قدری جلوتر از دندان های فک بالا است .

 

فاصله طبیعی دندان ها

در افراد نرمال فاصله دندانی که به طور طبیعی به اندازه یک نخ دندان رد کردن فضا داشته باشد ازنظر زیبایی کاملا قابل قبول است اما در برخی افراد این فاصله بیشتر از یک میلیمتر و گاهی تا ده میلیمتر هم  می رسد .

 

سن مناسب ارتودنسی

اگر بیماری دارای  پایه فک خوب و فاصله دندانی کم هستید شاید بدون اغراق بتوان گفت که ارتودنسی دندان هیچ گونه محدودیت سنی ندارد در حقیقت امروزه براکت ها و گیره های سرامیکی هم رنگ دندان به بازار آمده تا بیماران از نظر ظاهری با مشکلی مواجه نشوند و همچنین می توان از ارتودنسی نامرئی استفاده کرد و بیمار را مورد درمان قرار داد که البته باید بدانید که هزینه ارتودنسی نامرئی معمولا بیشتر است.

در این مقاله سعی کردیم که اطلاعات جامعی درباره ارتودنسی و موارد و انواع آن به شما ارائه دهیم و امیدواریم که این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد و بتوانید هر چه بیشتر سلامت دندان‌های خود را تامین کنید و در صورت نیاز به درمان با اطلاعات مناسب و کافی اقدام به درمان کنید.

همچنین می توانید برای رزرو آنلاین توسط مطرح ترین دندانپزشکان ایران روی لینک کلیک کنید .

نویسنده: امیر رستمی