درمان سردرد های میگرنی |درمان سردرد

علت سردردهای مداوم چیست ؟

طبیعتاً برای هر انسانی وجود درد به صورت مداوم در هر بخش از بدن می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و روال طبیعی زندگی فرد را دچار مشکل کند از همین رو پزشکان از دیرباز به دنبال راه های شناخت دلیل درد ها و همچنین راه‌های درمان و التیام آنها می گشتند.

درد ها گاهی خودشان عامل و مشکل هستند و گاهی نشان دهنده یک مشکل جانبی هستند که در هر دو صورت باید جدی گرفته شوند زیرا اگر یک ناحیه دچار درد است این به آن معنی است که احتمالاً در آن ناحیه مشکلی وجود دارد و باید به دنبال آن گشت.

در واقع در یک مکانیزم ذاتی در بدن انسان می باشد تا به ما آگاهی دهد که در بخش از بدنمان مشکلی روی داده است و باید به آن رسیدگی کنیم و به آن عضو توجه کنیم و این یک سیستم خودکار است.

همچنین درد می‌تواند موجب بسیاری هم شود مثلاً وقتی پای ما روی یک چیز تیز می رود و یا با یک جسم سخت برخورد می کنیم احساس درد به ما می گوید که شما از سمت یک عامل بیرونی در حال آسیب دیدن هستید.

طبیعتاً در موقعی که درد در اندام های حساس و مهم و حیاتی بدن به وجود بیاید باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد که یکی از این اندامهای حیاتی در انسان سر می باشد که در خود اندام های بسیار حساس و مهمی مانند چشم و دهان بینی و مغز را جای داده است.

هر گونه درد در ناحیه سر ممکن است از اهمیت باشد و نشانه ایجاد آسیب در ناحیه سر و جمجمه باشد و یا نشان دهنده نوع عفونت یا اختلال در سیستم کارکرد اندام‌های قسمت سر باشد و باید جدی گرفته شود و مورد بررسی قرار بگیرد.

اما زمانی این اهمیت دو چندان می‌شود که درد در ناحیه سر به صورت مزمن و طولانی مدت و بروز کند به شکلی که با روش های معمول به راحتی آرام نشود که در این مواقع بیمار نیازمند بررسی های بسیار دقیق و تخصصی زیر نظر پزشک متخصص  است که باید معاینات تخصصی و دقیق انجام شود تا این دردهای مشخص گردند.

اگر سردرد شما خیلی شدید و غیر معمول است، باید نگران سکته‌ی مغزی تومور یا لخته شدن خون باشید و خوشبختانه این مشکلات به ندرت پیش می‌آیند با این حال لازم است انواع سردرد را بشناسید تا بتوانید علت سردرد خود را شناسایی کنید بدانید برای درمان آن چه کاری از شما ساخته است و چطور می‌توانید بقیه‌ی سردردهایی را که زندگی شما را تهدید نمی‌کنند،‌ کنترل کنید.

مغز انسان درد نمی‌گیرد

با این حجم از پیشرفت در تکنولوژی های مختلف هنوز پزشکان متخصص و محققان توانستند اطلاعات زیادی را در باره مغز و آنچه که هست به دست بیاورند و یکی از این نادانسته ها علت درد و چگونگی ایجاد درد در سر می باشد.

زیرا به صورت تئوری قسمت مغز و قسمت استخوان جمجمه نمی تواند موجب ایجاد درد شود گیرنده های مربوط به درد را ندارند و شاید عروق و بافتهای بین این دو موجب می‌شود اما اگر بخواهیم این موضوع را با زبانی علمی بیان کنیم باید اینگونه بگویم.

در واقع می‌دانیم که بافت مغز و استخوان جمجمه نمی‌توانند باعث سردرد شوند چون عصب‌های گیرنده‌ی پیام درد را ندارند ولی رگ‌های خونی در سر و گردن و همچنین بافت‌های اطراف مغز و بعضی عصب‌های اصلی که از مغز منشعب می‌شوند می‌توانند پیام درد را منتقل کنند که  پوست سر، سینوس‌ها، دندان‌ها و ماهیچه‌ها و مفاصل گردن هم می‌توانند باعث سردرد شوند.

انواع سر درد

شاید به نظرتان حیرت انگیز باشد اما این یک واقعیت است که در حقیقت سردرد بیش از ۳۰۰ نوع دارد که انسان با تمام تکنولوژی ها و علمی که تا الان به دست آورده است و تنها توانست به حدود ۱۰ درصد از آنها اشراف پیدا کند و دلیل بروز آنها را پیدا کند که از جمله انواع سردرد رایج در افراد مختلف است که در قسمت پایین به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد.

سردردهای تنشی

یک نوع سردرد که اصطلاحاً  به آنها سردردهای تنشی (Tension-type headaches) گفته می‌شود معمول‌ترین نوع سردردها هستند و در سه‌ چهارم بزرگسالان رخ می‌دهند و در بیشتر موارد این سردردها از لحاظ شدت، ملایم تا متوسط هستند و به طور مکرر رخ می‌دهند.

برای رزرو و نوبت گیری آنلاین نزد برترین پزشکان مشهد لطفا کلیک کنید. . با مجرب ترین پزشکان مشاوره کنید و انتخاب دقیق تری برای درمان داشته باشید.

ولی در بعضی موارد افراد معدودی هستند که دچار سردردهای تنشی شدید می‌شوند و بعضی از آنها ۳ تا ۴ بار در هفته دچار این نوع سردرد می‌شوند که این در موترد نادر است.

سردردهای تنشی معمول، فشار و درد مبهمی در دو طرف سر ایجاد می‌کنند و افرادی که دچار سردردهای تنشی شدید می‌شوند ممکن است احساس کنند که سرشان در یک گیره قرار گرفته است و درد ممکن است به گردن و شانه‌ها هم سرایت کند.

سردردهای تنشی می‌توانند بر اثر خستگی، فشار احساسی یا مشکلی در ماهیچه‌ها و مفاصل گردن یا فَک، تحریک شوند و این نوع سردرد اغلب ۲۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد که می تواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و دردناک باشد.

درمان سردردهای تنشی

باید به این نکته دقت داشته باشید که اگر فقط گاهی دچار سردردهای تنشی می‌شوید، می‌توانید خودتان مراقبت‌های لازم را انجام دهید. مسکّن‌های معمول مثل استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب بدون استروئید (NSAIDs) مثل آسپیرین، ناپروکسین یا ایبوپروفن معمولا می‌توانند به شما در کنترل درد کمک کنند.

برای رزرو و نوبت گیری آنلاین نزد برترین پزشکان مشهد لطفا کلیک کنید. . با مجرب ترین پزشکان مشاوره کنید و انتخاب دقیق تری برای درمان داشته باشید.

اما به دستور داخل بسته توجه کنید و هرگز بیش از مقدار مشخص شده مصرف نکنید و استفاده از یک پَد گرمازا یا گرفتن دوش آب گرم هم می‌تواند مفید باشد. بعضی‌ها با یک چُرت کوتاه یا یک خوراکی سبک حال‌شان بهتر می‌شود.

اگر دچار سردردهای تنشی پی در پی می‌شوید سعی کنید دلایل محرک سردردتان را پیدا کنید تا بتوانید از آنها خودداری کنید. خودتان را زیادی خسته نکنید و وعده‌های غذایی‌تان را حذف نکنید.

روش‌های ریلکسیشن و تمرین‌های آرامش‌بخش را یاد بگیرید. مخصوصا یوگا می‌تواند خیلی به شما کمک کند، چون هم به آرامش ذهن شما کمک می‌کند و هم به ماهیچه‌های گردن‌تان.

اگر دردتان بیشتر از این حرف‌ها است و به کمک پزشک احتیاج دارید، دکتر احتمالا دارو‌های ضددرد قوی‌تر یا مسکّن ماهیچه برای کنترل سردرد تجویز خواهد کرد. خیلی از کسانی که سردردشان بر می‌گردد (مسکّن‌ها و روش‌های ذکر شده سردرد را رفع می‌کنند ولی بعد از مدت کوتاهی سردرد دوباره برمی‌گردد) با مصرف داروهای ضد افسردگی سه چرخه‌ای (tricyclic antidepressant) مثل Amitriptyline از حملات سردرد جلوگیری می‌کنند. خوشبختانه در بیشتر موارد سردردهای تنشی به این مرحله نمی‌‌رسند و با راهکارهای ساده‌تری قابل درمان هستند.

درمان سردرد های میگرنی

از نظر آمار بیماران میگرن فراوانی کمتری نسبت به سردردهای تنشی اتفاق می‌افتد، ولی از آنها بسیار شدیدتر است و این نوع سردردها در زنان دو سوم بیشتر از مردان رواج دارد ولی اگر جزو ۶ تا ۸ درصد مردانی باشید که به این بیماری دچار هستند، این موضوع تسلی خاطر زیادی برای شما نیست.

از آنجا که تحقیقی در دانشگاه هاروارد بر روی ۲۰۰۸۴ مرد بالغ در سنین ۴۰ تا ۸۴ سال نشان داده است که میگرن در مردان خطر حمله‌ی قلبی را ۴۲ درصد افزایش می‌دهد پس مردانی که میگرن دارند، لازم است این موضوع را کاملا جدی بگیرند.

عصب‌شناسان معتقد هستند که میگرن بر اثر تغییراتی در جریان خون مغز و فعالیت سلول‌های عصبی به وجود می‌آید و ٧٠ درصد مبتلایان به میگرن، حداقل یک فامیل درجه یک دارند که مبتلا به این بیماری باشد، پس می‌توان گفت عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز این بیماری دارند.

عوامل تحریک کننده میگرن

در واقع میگرن ممکن است ناگهانی و بدون اخطار قبلی رخ دهد، ولی بیشتر مواقع بر اثر تحریک یک عامل خارجی شروع می‌شود و محرک‌های میگرن در افراد مختلف متفاوت‌اند ولی برای یک بیمار میگرنی معمولا محرک‌های ثابتی وجود دارد که در طول عمر او تغییر نمی‌کنند.

مهم ترین محرک های میگرن

• افزایش رطوبت یا گرما
• کم‌خوابی یا خواب زیادی
• خستگی بیش از حد یا کوفتگی
• فشار عصبی
• نور شدید یا چشمک‌زن
• صداهای بلند
• بوی شدید
• نخوردن یک وعده‌ی غذایی
• مصرف الکل، خصوصا شراب قرمز
• شکلات
• نیترات موجود در گوشت یا ماهی دودی
• پنیر مانده
• افزایش یا کاهش مصرف کافئین
• مونو سدیم گلوتامات (MSG) که معمولا در غذاهای آماده وجود دارد

علائم میگرن

افرادی که دچار میگرن شده اند در تعریف آن این‌گونه گفته اند که شب‌ها و یا در خواب شروع می‌شود و در بعضی افراد بعد از حملات سردرد، کوفتگی، افسردگی، سستی و یا بی‌قراری و کج‌خلقی تا ساعت‌ها ادامه می‌یابد.

از آنجا که نشانه‌های میگرن بسیار متنوع هستند، حداقل نیمی از مبتلایان میگرن فکر می‌کنند سردردشان سینوسی یا تنشی است و حدود ۲۰ درصد از حملات میگرن با یک یا چند نشانه به نام آورا (aura) شروع می‌شود.

اختلالات بینایی از همه رایج‌تر هستند این نشانه‌ها ممکن است هاله‌بینی، دیدن جرقه یا نورهای چشمک‌زن، خطوط نورانی موّاج یا حتی نابینایی موقت باشد. آورا ممکن است باعث بی‌حسی یا مورمور شدن در یک طرف بدن، خصوصا دست یا صورت شود.

بعضی بیماران بدون بروز سردرد دچار نشانه‌های آورا می‌شوند. این افراد معمولا فکر می‌کنند دارند دچار سکته‌ی مغزی می‌شوند، نه میگرن و بیشتر حملات میگرن بدون بروز آورا رخ می‌دهند معمولا درد از یک طرف سر، اغلب اوقات اطراف چشم یا شقیقه شروع و به سمت عقب سر پخش می‌شود.

درد میگرن اغلب شدید است و بیماران آن را به صورت ضربان یا تپش توصیف کرده‌اند. تهوع در این بیماران معمول است و بسیاری از آنها دچار آبریزش چشم و بینی یا گرفتگی می‌شوند و اگر این نشانه‌ها خیلی برجسته باشند ممکن است به اشتباه سردرد سینوسی تشخیص داده شوند.

اگر سردردهای میگرنی به طور مناسب درمان نشوند ۴ تا ۲۴ ساعت طول می‌کشند و وقتی صحبت از تحمل درد میگرن است، حتی ۴ ساعت زمان زیادی است، و به همین دلیل است که درمان هر چه زودتر آن اهمیت زیادی دارد.

برای رزرو و نوبت گیری آنلاین نزد برترین پزشکان مشهد لطفا کلیک کنید. . با مجرب ترین پزشکان مشاوره کنید و انتخاب دقیق تری برای درمان داشته باشید.

درمان میگرن

در صورتی که بیماری شما زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود می‌‌توانید با مسکن‌های معمول و بدون نیاز به نسخه آنها را درمان کنید استامینوفن، آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسین و در مجموع مسّکن‌ها همراه با کافئین اگر در ابتدای حمله به اندازه‌ی کافی مصرف شوند مؤثر هستند.

مصرف داروی ضد تهوع متوکلوپرامید (metoclopramide) می‌تواند تأثیر داروهای ضدالتهاب بدون استروئید را افزایش دهد و وقتی احتیاج به تجویز نسخه‌های پزشکی باشد معمولا پزشکان به سراغ تریپتان‌ها می‌روند که به صورت قرص، اسپری بینی یا آمپول‌هایی که خود بیمار می‌تواند به خودش تزریق کند قابل تهیه است. سوماتریپتان (sumatriptan) زولمی‌تریپتان (zolmitriptan) و ریزاتریپتان (rizatriptan) نمونه‌هایی از تریپتان‌ها هستند.

به طور معمول در ۷۰ درصد بیماران، تریپتان‌ها به مدت دو ساعت درد را آرام می‌کنند و هرچه زودتر دارو مصرف شود، تأثیر بهتری دارد و بعضی بیماران لازم است بعد از ۱۲ تا ۲۴ ساعت یک دوز دیگر از این دارو مصرف کنند.

از آنجا که تریپتان‌ها علاوه بر جریان خون مغز، بر جریان خون به قلب هم تأثیر می‌گذارند افراد مبتلا به بیماری‌های مربوط به رگ‌های کرونری (coronary) یا دیگر بیماری‌‌های قلبی جدی، نباید تریپتان مصرف کنند. همچنین مصرف این دارو برای بیمارانی که داروهای ضد افسردگی از خانواده‌ی SSRI مصرف می‌کنند، ممنوع است.

بعضی‌ها هنوز هم از داروهای قدیمی‌تر میگرن مثل ارگوت (ergot) یا ترکیباتی شامل اسید باربیتوریک استفاده می‌کنند. بقیه ممکن است به داروهای ضدتهوع، تجویز مسکّن‌های قوی‌تر یا یک کورتیکواستروئید مثل دگزامتازون (dexamethasone) روی آورند.

با پزشک‌تان مشورت کنید تا ببینید کدام روش درمان برای شما مناسب‌تر است. یادتان باشد که مصرف بیش از حد دارو می‌تواند باعث برگشتن سردرد و ایجاد چرخه‌های غیر طبیعی سردرد و مصرف دارو شود. پس اگر بیش از دو یا سه بار در هفته به مصرف دارو احتیاج پیدا می‌کنید، درمان پیش‌گیرانه را امتحان کنید.

پیشگیری

همیشه پیشگیری راه حل بهتری است و بهتر است روی پیشگیری سرمایه گذاری کنیم زیرا به صرفه تر و کم تر می باشد و به راحتی با خودداری از محرک‌های میگرن، از حملات میگرن جلوگیری می‌کنند و کسانی که فقط گاهی دچار این سردردها می‌شوند با درمان فوری به خوبی کنار می‌آیند.

اما کسانی که دائما دچار حمله می‌شوند از دارو‌های پیشگیری استفاده می‌کنند و داروهایی که معمولا تجویز می‌شوند مسدودکننده‌های بتا (مثل پروپرانولول، آتنولول و متوپرولول)، بعضی داروهای ضدافسردگی خاص و داروهای ضدحمله‌ی ناگهانی (مثل دیوال‌پروکس، توپیرامات و گاباپنتین) هستند.

در این مقاله سعی کردیم دو مورد از سردردهای آزاردهنده و مهم را برای شما تشریح کنیم و همچنین راه حل های درمان و پیشگیری آن ها را به شما ارائه دهیم و امیدواریم که مطالعه این مقاله برای شما سودمند باشد.

منبع : سلامتی بدون مرز| بخش مغز و اعصاب

مولف : امیر رستمی