انواع جراحی های مغز و اعصاب
انواع جراحی های مغز و اعصاب
بیماری های حوزه مغز و اعصاب گستردگی بسیار زیادی دارند که میتوانند بنا به دلایل مختلف از جمله دلایل محیطی و دلایل ارثی به وجود بیایند و بیمار را دچار مشکل کند که متناسب با دلایل و نوع بیماری از درمانهای مختلف در درجات مختلفی از بیماری استفاده میشود.
یکی از مورد توجه ترین راههای درمان برای بیماری های حوزه مغز و اعصاب انجام اعمال جراحی است که این اعمال بسیار حساس و دقیق می باشند.
در کنار این خود مغز همیشه برای انسان عضو جذاب و شگفت انگیزی بوده است و هنوز هم نتوانسته به تمام خصوصیات و جوانب مغز واقف شود و هنوز بسیاری از عملکردهای مغز برای ما ناشناخته است.
به همین دلیل هر نوع دستکاری و اعمال درمانی روی مغز می تواند بسیار جالب و همچنین بسیار خطرناک باشد و خیلی از افراد عموم از آن به عنوان یک شاخه ترسناک در علم پزشکی یاد می کنند و در حقیقت این باور به این دلیل است که بیشتر افراد دانش زیادی درباره این حوزه ندارند و حتی از اطلاعات عمومی در این حوزه بی بهره اند و طبیعت انسان این است که از آنچه که نمی داند می ترسد.
اما به دلیل اهمیت این شاخه از بیماری ها آشنایی بیشتر شما با بیماری هایی که راههای درمان جراحی دارند توضیحات اجمالی را درباره انواع بیماری هایی که در حوزه مغز و اعصاب نیاز به جراحی دارند ارائه میکنیم تا به شما دانش عمومی بیشتری کنیم تا بتوانید شناخت بیشتری از این بیماریها و نوع اعمالی که در جراحی های آنها اتفاق می افتد به دست بیاورید.
هیدروسفالی
همه ما در اطراف مغز و اطراف نخاع خود مایعی به نام مایع مغزی نخاعی داریم که وظیفه تعادل مواد مغذی و مواد زائد را با بافت های مغز و دارد که به آرامی در کنار آن حرکت می کند.
اگر مسیرهای عبور این مایع مسدود شود کیسه های حاوی این مایعات دچار تورم می شوند و به مغز و نخاع فشار می آورند که به این حالت هیدروسفالی می گویند.
از علائم این بیماری می توان به
- تهوع و استفراغ
- تاری دید و ضعف در بینایی
- احساس گیجی و منگی و عدم تعادل
- بی اختیاری در ادرار
- سردرد و سرگیجه
- ورم اعصاب چشم
اشاره کرد که جزو شایع ترین علامت های این بیماری هستند.
درمان هیدروسفالی
هیدروسفالی میتواند بسیار خطرناک شود که در صورت سهل انگاری حتی به مرگ منجر شود.
این بیماری را میتوان در مراحل اولیه با داروهای کاهنده مایع کنترل نمود اما در مراحل پیشرفته تر باید از اعمال جراحی استفاده شود که با روش های مختلف پزشکی جراح اقدام به باز نمودن مسیر های مسدود شده که می تواند به دلایل مختلفی از جمله تومور دستور جدا باشد می کند و یا اینکه با استفاده از روش هایی مانند شنت مایع مغزی اضافه را به سمت دیگری از بدن هدایت می کند.
کرانیوتومی
کرانیوتومی نوعی از عمل جراحی مغز و اعصاب است که طی آن به دلایل مختلف برای دسترسی به بخشی از بافت مغز اقدام به برداشتن استخوان قسمتی از جمله می کنند که میتواند اشکال و انواع مختلفی داشته باشد.
اما تمام این اشکال در روند بهبودی یکسانی دارند و در همه آنها یک خط بخیه مشخص در جای می ماند.
زمان بهبودی در این نوع از جراحی مغز و اعصاب بستگی به نوع بیماری و شدت بیماری فرد و شرایط خاصی که هر کدام از شاخه های بیماری مغز و اعصاب ایجاد میکند دارد.
متناسب با این عوامل متغیر زمان بهبودی می تواند متفاوت باشد که معمولاً بیمار باید موارد زمانی مشخصی پس از عمل به پزشک مراجعه کنند و پزشک به بررسی وضعیت جوش خوردن استخوان بیمار و شرایط سر وی بپردازد و متناسب با معاینات خود داروهای مناسب را تجویز کند.
نکته جالب این است که سرعت بهبودی شما میتواند به میزان توان تحمل درد شما را نسبت به داروهای تجویزی متغیر باشد و همانطور که گفته شد باید در بازه های زمانی
- دو هفته بعد از عمل
- دو ماه بعد از عمل
- سه ماه بعد از عمل
به پزشک معالج خود مراجعه کنید و وضعیت خود را بررسی کنید.
ممکن است در بازه درمان شما با تجویز های مختلفی مواجه شوید اما باید بدانید که تنها کسی که در قبال سلامتی و درمان شما مسئول است خود شخص پزشک جراح شما می باشد و شما باید تجویز پزشک جراح خود و داروهای او را درست و کامل و بدون کم و کاست مصرف کنید.
داروهای زیادی ممکن است در این نوع بیماری ایجاد تداخل بکنند حتی داروهایی که بعضی داروسازها به عنوان رفع تداخل دارویی تجویز میکنند.
مصرف برخی از داروهای استروئیدی مثل دگزامتازون می تواند تا حد زیادی در درمان تورم ها مفید باشد اما اگر در روند درمان شما پرتو درمانی نیز وجود داشته باشد معمولاً پزشک معالجه مصرف این داروها را به تدریج کم می کند به طوری که پس از پرتو درمانی مصرف این داروها به طور کامل متوقف می شود.
مراقبت های دارویی بسیار زیاد و مهمی درباره این بیماری وجود دارد که شما حتماً باید راجب آنها با پزشک جراح خود صحبت کنید تا داروهایی که ضد تشنج التهاب هستند و تکتک داروهایی که مصرف می کنید.
همچنین این نوع از جراحی ها نیازمند مراقبت از زخم است و باید نکات آن را به خوبی و به صورت کامل از پزشکان جراح خود آموزش می بینید.
معمولا بخیه های این نوع جراحی در زمان حدود ۷ تا ۱۴ روز کشیده می شود و در صورت نیاز به شیمی درمانی و پرتودرمانی باید حتماً قبل از جلسات پرتو درمانی بخیه ها کشیده شود.
جراحی ترمیم جمجمه یا کرانیوپلاستی
به جراحی گفته میشود که برای ترمیم استخوان جمجمه از استخوان بخش های دیگر بدن استفاده می شود و یا یک ترکیب مصنوعی و یک قطعه خارجی به جای استخوان فرد در محل جایگذاری می شود یکی دیگر از شاخه های جراحی مغز و اعصاب است که نوعی از جراحی پلاستیک نیز به حساب می آید.
این آسیب های جمجمه و شکافها و نقایصی که در جمجمه دیده می شود ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که شایع ترین آن ها مربوط به آسیب هایی است که بر اثر ضربه و سانحه پیش می آید که می تواند شامل آسیب ها و شکستگی های ناشی از تصادفات و حوادث مختلف باشد.
این عارضه می تواند حالت های مختلفی داشته باشد که در بعضی از انواع آن ممکن است استخوان ناحیه به طور کامل تخریب شده باشد و پزشکی جراح نتواند از استخوان های خرد شده آن قسمت استفاده کنند و به ناچار خونریزی و استخوانهای موجود در آن ناحیه تخلیه شده و بدون جایگذاری استخوان زخم بیمار بخیه می شود.
ممکن است مغز دچار تورم شود و یا در بخش تومورها نیاز باشد که بخشی از استخوان سر برای مدتی برداشته شود و پس از رفع مشکل و برطرف شدن عامل به وجود آورنده دورم آن استخوان توسط جراح دوم به جای خود بازگردانده شود.
در این جراحی ها برای ترمیم شکل و استخوان محل مورد نظر ممکن است از استخوان یا بلند استفاده شود.
کیست آراکنوئید
غشا آراکنوئید در اطراف مغز و نخاع قرار دارد و یکی از سه غشا در برگیرنده مغز و نخاع می باشد.
کیست آراکنوئید به این صورت است که یک کیسه حاوی مایع مغزی نخاعی در فضای بین مغز و لایه آراکنوئید روی لایه به وجود می آید و در فضای بین سخت شامه و آراکنوئید انتشار پیدا میکند.
یکی از شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب همین کیست های آرام هستند که میتوانند به صورت مادرزادی در بیمار وجود داشته باشند و یا اینکه بیمار در هنگام تولد کیست آراکنوئید اولیه را در خود داشته باشد که در طی مدت این کیست فراگیر تر شود.
انواع تروما ها و تورم های مغزی نیز می توانند موجب ایجاد کیست های آراکنوئید شوند و در واقع باید توجه داشته باشیم که کیست های آراکنوئید کیسه های پر از آب هستند نه تومور مغزی و انواع آن ها از نوع پایدار می باشند و معمولاً نیازی به جراحی ندارند.
برای درمان آنها معمولا از اعمال جراحی و اعمالی همچون ایجاد شانت برای تخلیه آب درون این کیست ها استفاده می شود.
معمولا راه تشخیص این کیست ها استفاده از عکس برداری های سی تی اسکن و ام آر آی است و علائم خاصی ندارند ولی در صورتی که این کیست ها بزرگ شوند و به مغز فشار وارد کنند می توانند علائمی همچون
- سردرد و سرگیجه
- مشکلات تعادل
- تهوع و استفراغ
- اختلالات بینایی و شنوایی
- خستگی
داشته باشند که در هنگام مشاهده این علائم باید به پزشک مراجعه شود.
همانطور که در بالا گفتیم معمولاً پزشکان چیزهای آراکنوئید ای که برای مغز فشار ایجاد نمی کنند و موجب بروز علائم خطرناکی نمیشوند را جراحی نمی کنند و خود نفس کیست آراکنوئید مشکل به حساب نمی آید.
در قدیم درمان که برای این کیست ها انجام می شد این بود که با استفاده از شانت مایع درون این که تا تخلیه می شد ولی این روش مشکلاتی همچون وجود یک شانس در بدن بیمار و این که ممکن است باعث ایجاد عفونت شود را به همراه داشت ولی امروزه با روش های نوین و تکنیک های ظریف مانند انواع آندوسکوپی های بسیار ظریف می توان به کی رسید و آنها را به راحتی مورد جراحی قرار داد.
جراحی های مغز و ستون فقرات
تومور هیپوفیز
تومورهای هیپوفیز یکی از با اهمیت ترین انواع تومورهای هستند که ممکن است در مغز به وجود بیایند زیرا آنها نزدیک به غده هیپوفیز به وجود می آیند که یک غده بسیار مهم اما بسیار کوچک است.
معمولاً اکثریت مردم امید زیادی به مشکلات داخلی خود نمی دهند فکر می کنند که این بیماری ها اهمیت چندانی ندارد آثار آنها به صورت زخم یا جراحت بر روی نقاط سطحی دیده نمی شوند ولی باید بدانید که این نوع بیماری ها می توانند بسیار خطرناک باشند به طور مثال همین تومور هیپوفیز در صورت عدم درمان و سهل انگاری می تواند به راحتی قدرت بینایی بیمار را برای همیشه از وی بگیرد و یک دنیای سیاه و تاریک را برای بیمار به وجود بیاورد.
علاوه بر آسیب هایی که این نوع تومور میتواند به بینایی انسان وارد کند مشکلات دیگر نیز برای بیماران می توانند به وجود بیاورد که از جمله آنها می توان به ایجاد اختلال در هورمون رشد فرد اشاره کرد که می تواند موجب کاهش وزن های شدید در بیمار شود.
بیمارانی که دچار این توهم میشوند ممکن است سرمایه شدیدی را در بدن خود احساس کنند که حتی با پوشیدن لباس و رفتن زیر پتو سرما آرام می گیرد و این نیز می تواند دیگر از نشانه های بروز تومور هیپوفیز باشد.
اسهال تهوع و تکرر ادرار از دیگر علائمی است که می تواند نشانه بروز مشکلی در باشد باید در صورت مشاهده آنها به پزشک مراجعه شود.
دیسک کمر
دیسک کمر زمانی رخ می دهد قسمت های ژله ای جدا کننده مهره های کمر به تدریج از بین می روند و مهره ها به هم نزدیک و سایت می شوند.
مشاغلی که باید در آنها به مدت زیاد در حالت نشسته باشیم می توانند ما را دچار دیسک کمر بکنند.
وقتی ما در زمان زیادی به صورت نشسته هستیم فشار زیادی به مهره های کمر ما وارد می شود که نتیجه آن خشک شدن و به تدریج از بین رفتن دیسک های ژله مانند بین مهره های کمر ماست.
دسته دوم از افرادی که میتوانند در معرض دیسک کمر باشد افرادی هستند که دچار اضافه وزن هستند و به علت سنگینی و برآمدگی شکم شان فشار زیادی به کمر آنها اعمال می شود.
عوامل دیگری همچون بلند کردن وزنه های سنگین و یا مصرف دخانیات نیز میتواند روی سلامت دیسککمر مادر تاثیر بگذارد و ما از طریق انجام حرکات کششی و اضافه کردن تایم هایی برای قدم زدن در بین ساعات کاری خود می توانیم تا حد زیادی از بروز مشکل جلوگیری کنیم.
ستون فقرات ما یک عضو مهم کلیدی در بدن ماست زیرا تعادل را به صورت مداوم حفظ می کند و به ما این امکان را می دهد که به طور مداوم راست شویم و به فعالیت های روزانه خود بپردازد و هرگونه آسیب به این ناحیه می تواند سیستم زندگی ما را متاثر کند.
بیماری های حوزه مغز و اعصاب که با استفاده از عمل جراحی درمان میشوند بسیار گسترده و متنوع هستند و ما در اینجا اشاره اجمالی به تعدادی از آنها داشتیم تا شما را با علائم عمومی بروز اختلالات مغزی آشنا کنیم.
برای رزرو آنلاین لطفا روی لینک کلیک کنید.
منبع : سلامتی بدون مرز| جراحی مغز و اعصاب
نویسنده : امیر رستمی